» Trước tình trạng khan hiếm cát sông suối ảnh hưởng đến tiến độ xây dựng, Sở Xây dựng TP. Đà Nẵng vừa khuyến khích các doanh nghiệp ưu tiên sử dụng cát nghiền từ đá xây dựng và mở rộng đầu tư sản xuất. Giải pháp này không chỉ bảo đảm nguồn cung bền vững cho thị trường vật liệu, mà còn góp phần giảm khai thác tài nguyên tự nhiên, hạn chế sạt lở và bảo vệ môi trường.
Trong nhiều năm gần đây, nhu cầu vật liệu xây dựng tại TP. Đà Nẵng tăng mạnh khi hàng loạt dự án quy mô lớn được triển khai. Nguồn cung cát tự nhiên hạn chế đã gây áp lực lớn cho tiến độ thi công và chi phí đầu tư. Trong bối cảnh này, cát nghiền hay còn gọi là cát nhân tạo được xem là giải pháp khả thi, vừa bảo đảm chất lượng kỹ thuật vừa góp phần giảm phụ thuộc vào khai thác tài nguyên sông suối.
Theo Sở Xây dựng, cát nghiền được sản xuất từ đá tự nhiên có cấu trúc đặc chắc, đáp ứng tiêu chuẩn TCVN 9205:2012 và QCVN 16:2023/BXD. Vật liệu này có hạt đồng đều, ít tạp chất, giúp tăng độ bền, tuổi thọ cho bê tông và có thể ứng dụng rộng rãi trong các loại bê tông từ thông thường đến chất lượng cao, bê tông đầm lăn, UHPC, asphalt, cũng như trong sản xuất gạch không nung, gạch lát vỉa hè, vữa xây và trát.
Thực tế cho thấy, nhiều quốc gia đã đưa cát nghiền vào sử dụng từ những năm 1980, góp phần hạn chế khai thác cát sông, giảm sạt lở và bảo vệ hệ sinh thái. Ở Việt Nam, nguồn cát tự nhiên hiện chỉ đáp ứng khoảng 40% nhu cầu, nguy cơ cạn kiệt trong tương lai là rõ ràng. Tại Đà Nẵng và Quảng Nam cũ, quy hoạch đã xác định hàng trăm khu vực mỏ đá xây dựng với tổng trữ lượng hàng trăm triệu m³, đủ để bảo đảm nguồn nguyên liệu sản xuất cát nghiền lâu dài.
Từ cơ sở đó, Sở Xây dựng đề nghị các chủ đầu tư ưu tiên phương án sử dụng cát nghiền khi triển khai dự án, đồng thời phối hợp với đơn vị tư vấn thiết kế so sánh hiệu quả giữa cát nghiền và cát tự nhiên. Thành phố cũng khuyến khích đầu tư mới các cơ sở sản xuất cát nghiền, nhằm tăng tỷ lệ sử dụng loại vật liệu này trong thi công. Bên cạnh đó, UBND các xã, phường cùng đơn vị chuyên môn được giao nhiệm vụ tuyên truyền, hướng dẫn người dân và các công trình tư nhân mạnh dạn áp dụng cát nghiền phù hợp tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện hành.
Sở Xây dựng nhấn mạnh, việc mở rộng sản xuất và tăng cường sử dụng cát nghiền không chỉ góp phần giải quyết tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng, mà còn giảm thiểu tác động môi trường, bảo vệ sông suối và hướng tới phát triển bền vững.
Trước đó, tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng nguồn cung đất đắp, cát san lấp cùng giá vật liệu leo thang đã khiến nhiều công trình trọng điểm tại Đà Nẵng đình trệ, đe dọa kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2025. Nhiều kiến nghị từ cơ sở đã được gửi tới Trung ương, phục vụ quá trình hoàn thiện Dự thảo Luật Địa chất và Khoáng sản sửa đổi cũng như dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về cơ chế đặc thù cho lĩnh vực này.
