» Giá thép, xi măng, cát xây dựng cùng nhiều loại vật liệu đồng loạt tăng mạnh khiến nhà thầu xây dựng chịu áp lực lớn, nhiều công trình chậm tiến độ. Diễn biến này được dự báo sẽ đẩy giá nhà trên thị trường tăng thêm 10 – 15% trong năm nay, làm gia tăng gánh nặng chi phí cho người mua.
Thị trường bất động sản vốn đã chịu sức ép về nguồn cung và pháp lý, nay lại thêm cú hích từ chi phí xây dựng tăng vọt. Nhiều chuyên gia dự báo giá nhà tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh có thể tăng 10 - 15% trong năm nay, đặt người mua nhà trước bài toán khó hơn về khả năng chi trả.
Nhà thầu gồng gánh chi phí, công trình lao đao
Giá thép xây dựng hiện dao động 14,8 - 15 triệu đồng/tấn, thép thanh vằn khoảng 15,2 - 15,5 triệu đồng/tấn. So với cùng kỳ năm trước, mức giá này cao hơn 5 - 7%, và so với đáy giá gần đây (13,8 - 14 triệu đồng/tấn) đã tăng trên 10%.
Trong bối cảnh nhu cầu xây dựng dân dụng chưa thực sự khởi sắc, sự leo thang của giá thép tạo ra nghịch lý: sức cầu yếu nhưng giá vẫn đi lên. Thực tế tại công trường cho thấy, chi phí cho mỗi mét vuông xây dựng hiện đã đội thêm cả triệu đồng. Với các công trình dân dụng nhỏ, nhà thầu có thể thương lượng lại với chủ nhà; nhưng với dự án công hoặc các dự án thương mại lớn, việc điều chỉnh gần như bất khả thi do đơn giá trúng thầu phụ thuộc vào chỉ số giá xây dựng được công bố, vốn chậm cập nhật và chênh lệch lớn so với thực tế.
Thép vốn chiếm 8 - 12% chi phí xây dựng thô, nên mỗi biến động nhỏ cũng tác động trực tiếp đến đơn giá công trình. Nếu giá duy trì ở mức 15 triệu đồng/tấn, chi phí xây dựng một căn nhà ở dân dụng có thể tăng thêm 30 - 50 triệu đồng; còn với dự án chung cư thương mại, suất đầu tư có thể tăng hàng chục tỷ đồng.
Không chỉ thép, các vật liệu khác cũng tăng mạnh. Giá cát xây dựng công bố tại Hà Nội khoảng 450.000 đồng/m³, nhưng thực tế thị trường lên tới 750.000 đồng/m³, tức cao hơn 1,3 - 1,5 lần. Giá gạch đỏ, xi măng, gạch men, đá xây dựng… đều ghi nhận mức tăng từ 10 - 40% so với cùng kỳ. Đặc biệt, nguồn cung khan hiếm khiến nhà thầu phải đối mặt với hàng loạt rủi ro: thiếu hóa đơn VAT, không đủ hàng để mua, thậm chí nguy cơ tiếp tay cho “cát lậu”, “cát tặc”.
Kết quả là nhiều công trình xây dựng đã phải ngừng trệ, chậm tiến độ từ 1 - 3 tháng, ảnh hưởng tới kế hoạch giải ngân và hiệu quả sử dụng vốn đầu tư. Với các dự án quy mô lớn, thiệt hại càng nhân lên gấp bội.
Nỗi lo giá nhà leo thang
Theo Hiệp hội Các nhà thầu xây dựng Việt Nam, việc chi phí nguyên vật liệu tăng đột biến đang là mối lo lớn nhất của ngành. Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội nhận định, có những loại vật liệu tăng tới 40% giá trị như cát xây dựng, gạch đỏ. Trong khi đó, hàng loạt thể chế pháp lý được tháo gỡ giúp thị trường bất động sản đón thêm nhiều dự án mới, đặc biệt là đại dự án quy mô lớn. Điều này càng tạo sức ép khi nhu cầu vật liệu xây dựng tăng nhanh, trong khi nguồn cung lại hạn chế.
Hệ quả là nhà thầu xây dựng rơi vào thế khó, nếu tiếp tục thi công thì lỗ nặng, nhưng nếu dừng lại thì thiệt hại hợp đồng cũng không nhỏ. Do đó, nhiều bên buộc phải đàm phán với chủ đầu tư để điều chỉnh giá, nhưng khả năng thành công không cao.
TS. Trần Xuân Lượng, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam cảnh báo, biến động giá vật liệu xây dựng đang trực tiếp tác động đến giá bán nhà ở. Ông dự đoán giá căn hộ sơ cấp tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh sẽ tăng trung bình 10 - 15% trong thời gian tới, bất chấp nỗ lực bình ổn thị trường.
Để kìm hãm đà tăng, Chính phủ đã ban hành Công điện số 85/CĐ-TTg, giao Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các địa phương rà soát nhu cầu, quy hoạch và xác định nguồn cung vật liệu xây dựng, đảm bảo cân đối cung cầu, xử lý kịp thời khó khăn. Đồng thời, Bộ Tài chính nghiên cứu cơ chế điều chỉnh dự toán phù hợp với biến động giá.
Tuy nhiên, ngay cả khi chính sách được đẩy nhanh, áp lực giá vật liệu xây dựng vẫn hiện hữu. Điều này đồng nghĩa với việc giá nhà, đặc biệt tại các đô thị lớn, khó có thể giữ nguyên trong thời gian tới. Người mua nhà sẽ tiếp tục đối mặt với bài toán nan giải: chi phí tăng cao, lựa chọn hạn chế, và áp lực tài chính ngày một lớn hơn.
