Phụ gia xi măng là các chất được thêm vào trong quá trình sản xuất hoặc trộn bê tông nhằm cải thiện tính chất của xi măng, bê tông hoặc vữa. Tùy theo mục đích sử dụng, phụ gia được phân thành nhiều loại khác nhau, mỗi loại có những đặc tính riêng giúp tăng hiệu quả sử dụng vật liệu và tối ưu hóa chi phí.
Dưới đây là tổng quan các loại phụ gia xi măng phổ biến và vai trò của chúng trong sản xuất và thi công:
1. Phân loại phụ gia xi măng (theo chức năng)
a. Phụ gia khoáng (mineral admixtures)
Là các vật liệu dạng bột mịn được trộn trực tiếp vào clinker hoặc vào xi măng trong quá trình nghiền.
Ví dụ: tro bay (fly ash), xỉ hạt lò cao nghiền mịn (GGBFS), silica fume, pozzuolana tự nhiên...
Tác dụng:
Cải thiện độ bền lâu dài
Giảm nhiệt hydrat hóa
Tăng tính chống xâm thực (sulfat, clorua)
Giảm chi phí
b. Phụ gia hóa học (chemical admixtures)
Được thêm vào trong quá trình trộn bê tông với liều lượng nhỏ (thường dưới 5% khối lượng xi măng).
Các loại phổ biến:
Phụ gia siêu dẻo (superplasticizer): tăng độ chảy mà không cần thêm nước
Phụ gia giảm nước (water reducer)
Phụ gia đông kết nhanh/chậm
Phụ gia chống thấm
Phụ gia tạo bọt, chống co ngót, chống nứt...
2. Vai trò của phụ gia trong sản xuất xi măng và bê tông
Tối ưu chi phí: Giảm lượng xi măng clinker cần dùng, từ đó giảm chi phí và giảm phát thải CO₂.
Tăng độ bền: Giúp bê tông kháng được môi trường biển, đất chua, nước thải...
Tăng tính linh hoạt khi thi công: Dễ bơm, dễ tạo hình, đẩy nhanh hoặc chậm tiến độ tùy yêu cầu công trình.
Hỗ trợ sản xuất xi măng bền vững: Là yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển xi măng xanh, thân thiện môi trường.
3. Xu hướng sử dụng phụ gia tại Việt Nam
Ngày càng nhiều nhà máy xi măng sử dụng tro bay và xỉ lò cao để thay thế clinker.
Phụ gia hóa học nhập khẩu (đặc biệt từ Đức, Nhật, Trung Quốc) vẫn chiếm tỷ trọng lớn.
Do yêu cầu về giảm phát thải CO₂ và tiết kiệm tài nguyên, xu hướng tăng cường sử dụng phụ gia sẽ tiếp tục mạnh lên trong thập kỷ tới.
Nhiều doanh nghiệp bắt đầu nghiên cứu phụ gia nội địa (như đất sét nung hoạt tính - calcined clay) để giảm phụ thuộc nhập khẩu.
cemmart.vn (Tổng hợp)
Chia sẻ nhận xét về sản phẩm