» Từ đầu năm 2025, hàng loạt vật liệu xây dựng chủ lực như cát, đá, sắt thép và xi măng đồng loạt tăng giá, kéo theo chi phí đầu tư và xây dựng công trình đội lên đáng kể. Các chuyên gia nhận định, nếu đà tăng này tiếp diễn trong bối cảnh nguồn cung chưa ổn định và nhu cầu đầu tư công vẫn cao, thị trường nhà ở sẽ tiếp tục chịu sức ép lớn, khó có khả năng giảm giá trong thời gian tới.
Thị trường xây dựng thời gian qua chứng kiến làn sóng tăng giá vật liệu xây dựng chưa có dấu hiệu dừng lại. Diễn biến này không chỉ ảnh hưởng đến doanh nghiệp thi công và chủ đầu tư dự án, mà còn lan sang người dân đang xây, sửa nhà. Các chuyên gia cho rằng, khi chi phí đầu vào chưa được kiểm soát, rất khó kỳ vọng giá nhà ở có thể giảm.
Giá vật liệu xây dựng tăng cao ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí và tiến độ của các công trình.
Chi phí leo thang, thị trường bất động sản chịu sức ép
Theo Viện Kinh tế Xây dựng (Bộ Xây dựng), nhiều nhóm vật liệu xây dựng ghi nhận mức tăng đáng kể từ đầu năm. Ở một số khu vực, giá cát xây dựng tăng tới 58,4% so với cùng kỳ, đá xây dựng tăng 10 - 18% mỗi quý, trong khi giá sắt thép tăng trung bình 100.000 - 270.000 đồng/tấn tùy loại và khu vực. Cơ quan này cho biết, chỉ riêng việc giá cát và đá tăng đã khiến tổng chi phí công trình tăng thêm khoảng 3%.
TS. Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) nhận định, chi phí vật liệu xây dựng thường chiếm khoảng 50% tổng giá trị xây dựng. Do đó, chỉ cần biến động vài chục phần trăm ở các loại vật liệu xây dựng chủ lực cũng đủ làm đảo lộn cấu trúc chi phí của các dự án nhà ở. Ông chia sẻ, với đà tăng hiện nay, việc giảm giá nhà ở gần như là điều không khả thi.
Đồng quan điểm, TS. Trần Xuân Lượng, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam cho rằng đợt tăng giá này đang tạo áp lực dây chuyền lên toàn bộ chuỗi cung ứng của ngành Xây dựng. Ông phân tích, mức độ tác động tùy thuộc vào từng loại vật liệu xây dựng và khả năng tự chủ sản xuất, nhưng nhìn chung, chi phí đầu vào tăng sẽ kéo giá sản phẩm đầu ra đi lên, đặc biệt trong bối cảnh thị trường vừa hồi phục sau giai đoạn trầm lắng.
Tại nhiều doanh nghiệp xây dựng, chi phí xây dựng tăng khiến tổng mức đầu tư bị đội lên rõ rệt. Một số đơn vị buộc phải điều chỉnh giá bán hoặc cắt giảm lợi nhuận để duy trì tiến độ. Trong khi đó, người dân xây nhà cũng chịu ảnh hưởng tương tự: chi phí vật liệu xây dựng biến động theo từng tuần khiến kế hoạch tài chính bị phá vỡ, phải vay mượn thêm hoặc giản lược thiết kế để hoàn thiện công trình.
Những biến động này cho thấy giá vật liệu xây dựng không chỉ là câu chuyện của ngành Xây dựng, mà đang tác động trực tiếp đến khả năng tiếp cận thị trường nhà ở của người dân.
Nguyên nhân và giải pháp bình ổn thị trường
Theo Cục Thống kê, một trong những nguyên nhân chính khiến vật liệu xây dựng tăng giá là nhu cầu tăng đột biến từ các dự án hạ tầng quy mô lớn. Hàng loạt công trình giao thông, cao tốc, sân bay, cảng biển được triển khai cùng lúc khiến nhu cầu đất đá, cát xây dựng, sắt thép, xi măng tăng nhanh. Trong khi đó, nhiều địa phương lại thiếu nguồn cung do các mỏ hết hạn, gián đoạn khai thác hoặc gặp sự cố sạt lở, gây khan hiếm cục bộ.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà thầu Xây dựng Việt Nam cho biết, có loại vật liệu xây dựng đã tăng tới 40% giá trị, khiến các nhà thầu gặp khó trong việc cân đối chi phí và tiến độ. Ông cho rằng, nguồn cung chưa theo kịp tốc độ giải ngân đầu tư công là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tăng giá dây chuyền trên thị trường vật liệu xây dựng.
Theo ông Hiệp, để hạ nhiệt cần sớm điều tiết và mở rộng nguồn cung vật liệu xây dựng, đặc biệt là nhóm vật liệu thông thường như cát xây dựng, đất đá san lấp. Bên cạnh đó, việc công bố giá vật liệu xây dựng tại các địa phương cần được thực hiện thường xuyên và sát thực tế hơn để làm cơ sở cho nhà thầu và chủ đầu tư tính toán dự toán chính xác, tránh tình trạng giá công bố thấp hơn thực tế.
Trước diễn biến phức tạp, Bộ Xây dựng đã có văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng cập nhật, công bố giá vật liệu xây dựng, nhân công, giá ca máy và chỉ số giá xây dựng theo định kỳ. Bộ cũng yêu cầu các địa phương rà soát và bổ sung quy hoạch khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng, đẩy nhanh tiến độ cấp phép mỏ mới để tăng nguồn cung và hạn chế tình trạng khan hiếm.
Các chuyên gia thống nhất rằng, muốn thị trường bất động sản ổn định, cần bắt đầu từ việc bình ổn giá vật liệu xây dựng và kiểm soát chi phí đầu vào. Khi nguồn cung vật liệu được bảo đảm và minh bạch, giá nhà ở mới có cơ hội hạ nhiệt và tiến tới mức cân bằng hợp lý hơn.
