» Giá vật liệu xây dựng tại Hải Phòng thời gian gần đây tăng mạnh, gây áp lực lên chi phí và tiến độ các dự án hạ tầng. Trước diễn biến này, thành phố đang triển khai loạt giải pháp từ công khai giá, kiểm soát cung cầu đến giám sát thị trường nhằm hạn chế rủi ro đội vốn và giữ ổn định cho hoạt động xây dựng.
Diễn biến giá vật liệu xây dựng thay đổi liên tục khiến nhiều gói thầu phải điều chỉnh dự toán và điều tiết tiến độ. Khi nhu cầu tăng nhanh trong lúc nguồn cung bị siết lại, việc quản lý thị trường vật liệu xây dựng đòi hỏi sự giám sát nghiêm ngặt và phản ứng kịp thời. TP. Hải Phòng hiện tập trung theo hướng tổng hợp dữ liệu, minh bạch hóa giá vật liệu xây dựng và phối hợp đồng bộ giữa các Sở, ngành để hạn chế rủi ro đội vốn các công trình xây dựng.
Những tháng gần đây, nhu cầu vật liệu xây dựng trên địa bàn TP. Hải Phòng tăng rõ rệt do hàng loạt dự án hạ tầng lớn được khởi động, kéo theo giá vật liệu xây dựng như sắt thép, xi măng, cát xây dựng, đất đá... tăng mạnh. Trong khi thị trường cần lượng lớn vật liệu xây dựng cho các dự án đường vành đai, khu đô thị mới hay công trình dân dụng, nguồn cung lại thu hẹp vì hoạt động khai thác mỏ được kiểm soát chặt. Đồng thời, chi phí đầu vào như điện, xăng dầu, than và clinker tăng khiến giá bán các mặt hàng chủ lực leo thang hơn so với cùng kỳ năm trước.
Để tránh tình trạng bị động khi giá biến động, Sở Xây dựng yêu cầu các doanh nghiệp cung ứng gửi báo cáo định kỳ, đồng thời phối hợp Sở Công thương và lực lượng quản lý thị trường kiểm tra và xử lý hành vi găm hàng hoặc nâng giá trái phép. Các chủ đầu tư ở nhiều công trình xây dựng trọng điểm được khuyến cáo bám sát bảng giá cập nhật hằng tháng để lập và điều chỉnh dự toán kịp thời. Một số dự án như đường Vành đai 2 đoạn Tân Vũ - Hưng Đạo - Bùi Viện, cầu Nguyễn Trãi hay các khu nhà ở xã hội đã được rà soát tiến độ và phân bổ vật liệu xây dựng theo từng giai đoạn nhằm duy trì thi công liên tục.
Từ thực tế công trường, đại diện ban chỉ huy thi công tại một nút giao quan trọng cho biết, việc thành phố công khai giá vật liệu xây dựng theo tháng giúp nhà thầu chủ động hơn nhiều trong dự trù chi phí, tránh cảnh lúng túng mỗi khi thị trường biến động. Các địa phương cũng yêu cầu đơn vị khai thác và vận chuyển vật liệu kê khai giá và ký cam kết không vượt khung. Một số đề xuất về hình thành điểm trung chuyển tạm được đưa ra nhằm giảm chi phí vận chuyển và bổ sung nguồn cung linh hoạt cho thị trường vật liệu xây dựng.
Doanh nghiệp thi công cũng hưởng lợi từ cơ chế công bố giá. Đại diện một gói thầu lớn trên tuyến Vành đai 2, việc nhận thông tin sớm giúp đơn vị điều chỉnh hợp đồng với đối tác và giảm rủi ro khi biến động xảy ra. Lợi ích lớn nhất là tính minh bạch được nâng cao, tạo sự ổn định cho toàn chuỗi sản xuất và cung ứng vật liệu xây dựng.
Trên phương diện quản lý, Sở Xây dựng yêu cầu các điểm bán niêm yết giá công khai và gửi báo cáo chính xác để tổng hợp thành bảng giá hằng tháng. Lãnh đạo Sở nhấn mạnh, việc công bố giá vật liệu xây dựng là một trong những biện pháp quan trọng để ngăn kê khống và giảm khả năng đội vốn công trình. Đến nay, Sở Xây dựng Hải Phòng đã ban hành 11 bảng giá định kỳ và 2 bảng bổ sung, góp phần giúp các nhà thầu chủ động hơn khi lập dự toán.
Hội Vật liệu xây dựng thành phố đề xuất doanh nghiệp ký hợp đồng dài hạn, tăng mức dự trữ và chuyển sang sử dụng vật liệu xanh như gạch không nung hay cốt liệu tái chế. Việc chuyển đổi này có thể giảm từ 5 - 10% chi phí và mang lại hiệu quả môi trường rõ rệt.
Giữ ổn định thị trường vật liệu xây dựng được xem là yếu tố then chốt bảo đảm tiến độ thi công các công trình, dự án hạ tầng. Công khai giá và kiểm soát cung - cầu giúp kiểm soát chi phí đầu tư công, đồng thời tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh cho doanh nghiệp. Bộ Xây dựng cũng đã yêu cầu các địa phương nâng cao chất lượng công bố giá, phối hợp chặt với lực lượng quản lý thị trường và doanh nghiệp sản xuất để thu thập và công khai giá thực tế. Song song đó là việc rà soát nhu cầu, xác định vùng khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và đẩy mạnh cấp phép thăm dò để tăng nguồn cung và góp phần giữ ổn định thị trường.
